Recenzja integry słuchawkowej Topping DX3Pro+

O Toppingu słyszał już chyba każdy, zwłaszcza za sprawą niesamowicie entuzjastycznych recenzji Amirma z ASR oraz słynnych już pomiarów SINAD, w których sprzęt ten wykazywał się najczęściej ponadprzeciętnymi parametrami technicznymi, do tej pory zarezerwowanymi dla hi-endu. Tu natomiast mówimy o „chińczyku”, który pierwotnie kosztował 700 zł, zaś obecnie jest do nabycia za ok. 900-1000 zł. Sprawdzam więc w premierowej recenzji czy aby DX3PRO+, który jest przedmiotem tejże, nadal oferuje godny współczynnik ceny do możliwości. Za sposobność przeprowadzenia testu dziękuję przy tej okazji p. Rafałowi, który podesłał mi swój prywatny egzemplarz na obadanie i zaopiniowanie.

Dane techniczne (wg producenta):

• DAC
  • THD+N: 0.00015%
  • SNR @ A: >122 dB przy 1 kHz
  • Pasmo przenoszenia: 20 Hz-20 kHz (+/-0.3dB)
  • Poziom wyjściowy: 2.1Vrms @ 0dBFS
  • Szum: < 1,8 µVrms
  • Przesłuch międzykanałowy: -137dB
  • Równowaga kanałów: 0,3 dB
  • Impedancja wyjściowa 20 Ohm
  • USB : PCM do 32bit 768kHz, Natywny DSD do DSD512, DSD DoP do DSD256, wejście coaxial / optyczne : PCM do 24bit 192kHz, DSD DoP do DSD64
• Wzmacniacz słuchawkowy:
  • Moc wyjściowa: 2x 1800mW @ 32Ω, THD+N < 0,1%, 2x 900mW @ 64Ω, THD+N < 0,1%, 2x 250mW @ 300Ω, THD+N < 0,1%
  • SNR: 120dB
  • Zakres dynamiczny @ 1 kHz: 120dB
  • Pasmo przenoszenia: 20Hz-20kHz (±0,3dB), 20Hz-40kHz (±0,7d)
• Ogólne:
  • Wejścia: USB / Optyczne / Koncentryczne / Bluetooth
  • Wyjście liniowe: RCA
  • Wyjście wzmacniacza słuchawkowego: 3,5 mm
  • Zasilanie: DC15V/1A

Wykonanie i konstrukcja

Topping jest niesamowicie prostym urządzeniem. Z przodu dostajemy duży wyświetlacz i pokrętło wciskane, pełniące rolę włącznika, wyłącznika, zmiany wejścia i regulacji głośności. Z tyłu mamy dwa gniazda COAX, optyczne, USB, RCA oraz miejsce na antenkę BT. Plus naturalnie gniazdo zasilacza sieciowego.

Wszystko co niezbędne znajduje się natomiast na pilocie, którego nie możemy zgubić. Bo to właśnie nim zarządzamy całością i nie mamy alternatywy dla wszystkich funkcji, aby sterować nimi z urządzenia. Mamy tu włącznik, mute, sterowanie wejściami, sterowanie głośnością, sterowanie wyjściem (HP / LO), wybór filtrów FIR, wybór stopnia wzmocnienia, wybór zdaje się między koaksjalem a optykiem dla wejścia S/PDIF oraz przygaszanie ekranu.

Obudowa jest metalowa, mała i prosta, ale estetyczna i zajmująca bardzo mało miejsca. Wynika to z faktu umieszczenia zasilania poza urządzeniem. Czyni to Toppinga idealnym partnerem na małym biurku.

Wnętrze to układ BT 5.0 Qualcomm QCC5125 (wsparcie AAC, SBC, aptX, aptX LL, aptX HD, LDAC), DAC na bazie fantastycznej kości ES9038Q2M, USB realizowany przez doskonale znany XMOS XU208. Sprzęt jest w stanie dekodować bez problemu sygnał PCM do 32bit/768kHz i DSD do DSD512 włącznie.

Urządzenie podczas pracy wydziela minimalną ilość ciepła na obudowę. W dotyku jest letnia, a pomiar pirometrem po godzinie odtwarzania muzyki wskazał 31,4 °C. Temperatura zasilacza sieciowego wyniosła w najgorętszym miejscu 33,4 °C. Absolutnie kulturalne temperatury.

Topping do pracy pod Windows nie potrzebuje żadnych sterowników. Wszystko działa bezproblemowo (czyt. pali na dotyk). Regulacja głośności jest cyfrowa, ze słyszalnym kliknięciem pokrętła, co nadaje mu bardzo wysokiej precyzji. Nie ma więc mowy o problemie imbalansu kanałów jak w przypadku klasycznych potencjometrów węglowych, ani też strzelania/cykania jak przy drabinkach. Dużym plusem jest też usypianie się wraz z komputerem i wybudzanie razem z nim.

Z wad na pewno możemy wylistować na tym etapie fakt, że ciężar sterowania przesunięto na pilota i nie zostawiono żadnej opcji alternatywnej w sytuacji jego zagubienia lub awarii. Druga rzecz, to – przynajmniej w mojej sztuce – gniazdo jack bardzo delikatnie się ruszało, ale wynikało to raczej z tego, że jest to gniazdo na mały jack, a nie duży i co sprawiało konieczność stosowania różnych dziwnych adapterów wydłużających niepotrzebnie wtyk (efekt dźwigni). Osobiście w ogóle nie dawałbym tu gniazda na mały jack, a wprost na duży. O tym czemu, powiem w dalszej części tekstu.

Opis dźwięku

Nie będzie on zbyt rozbudowany, ale nie dlatego, że nie mam co o nim powiedzieć, a dlatego, że głowa bardziej skłania się do słuchania, niż ręce do pisania, gdyż wszystko jest tu na swoim miejscu. Jak w mało którym urządzeniu.

DX3PRO+ gra dokładnie tak jak powinna grać solidna, porządna integra. Bezproblemowo, neutralnie, równo, rzetelnie, poprawnie. Bardzo podobnie wręcz, jak nic innego jak Essence STX (ew. ST, naturalnie po wymianie OPA). Jest naprawdę mnóstwo powodów dla których używam tych kart po dziś dzień, ale gdybym chciał przesiąść się na coś zewnętrznego, takim urządzeniem byłby właśnie opisywany Topping.

Różnica między tymi urządzeniami sprowadza się do delikatnie lepszej czystości Toppinga, ale też braku tendencji do robienia tzw. „buły” na średnicy. Pojawia się tam przestronność w DX3, więc różnice, jeśli już daje się zaobserwować, są między nimi jednoznacznie na plus dla Toppinga.

Wszystko jest tu na swoim miejscu, bas jest równy i dokładny, średnica nie wybija się przed szereg, ani nie chowa niczym mysz za toaletą. Góra neutralna i bardzo dobra jakościowo. Scena również bardzo poprawna, zwłaszcza w tej cenie. I to tak naprawdę tyle.

DX3PRO+ jest natomiast dla mnie osobiście właśnie takim sprzętem: idealnym. Jako punkt odniesienia w testach ma szansę sprawdzić się znacznie lepiej niż wiele dosyć nawet drogich układów, jak RME ADI 2 PRO, od którego malutki Topping gra… czyściej i lepszą sceną. Za ułamek jego kwoty. Zresztą to samo było ze wspomnianymi ST/STX, gdzie ludzie potrafili okrutnie na nie narzekać, że przestarzałe karty, że przeżytki, że to nie ma prawa z niczym zagrać, niczego napędzić bez tych 5 czy tam 8 W mocy, że nie ma co podchodzić do jakichś lepszych słuchawek.

Krótko mówiąc więc: solidny, rzetelny układ z równym dźwiękiem bez koloryzacji. Nie ciemny, nie jasny, nie lekkobasowy, nie przebasowiony, nie wymiotujący średnicą, a do tego dostatecznie sceniczny, zwłaszcza na boki. Naprawdę nie ma się tu do czego przyczepić. Konkretny sprzęt dla konkretnych ludzi ceniących sobie wysoką jakość dźwięku, czystość i to wszystko za godziwe pieniądze.

Możliwości napędowe DX3PRO+

Spotkałem się z różnymi opiniami do tej pory dotyczącymi tego aspektu Toppinga. Dominowały twierdzenia, jakoby układ wbudowany w DX3 jest słaby i sprzęt wymaga wzmacniacza aby pchnąć mocniejsze słuchawki.

Zweryfikujmy to zatem. Obecnie posiadam – przynajmniej w ramach modeli konwencjonalnych – przynajmniej dwa wymagające konkretniejszego napędzenia. Są to zabytkowe K240 Sextett i K240 DF. Obie pary to stare 600 Ohm, odpowiednio 1977 rok (wersja MP) i początek 80-tych (wersja EP), trudne w napędzeniu.

DX3 z żadną z tych par nie kapituluje. Słucham sobie ich bezproblemowo, pierwszą parę mając ustawioną na -38 dB, drugą na -34 dB. Bezpośrednio z Toppinga, na najwyższym gainie. Trudniejsze są już tylko K1000 i tu notuję -25 dB. I to przy fakcie, że Topping nie ma miliona watów na wyjściu. Najwyraźniej nie musi mieć. Byłyby to tylko puste waty, niepotrzebne kompletnie do uzyskania należytej głośności dla normalnej izofony odsłuchowej (w moim przypadku wynoszącej 68-70 dB). Nota bene ST/STX mają jeszcze większy zapas głośności. I właśnie dlatego widziałbym tu jednak gniazdo na duży jack, a nie na mały, tak jak ma to DX5.

Oczywiście w kwestii poziomu wrażeń dźwiękowych zawsze jest możliwość wyjścia ze strefy komfortu i poszukanie sprzętu grającego lepiej od Toppinga. Może nie czyściej, ale po prostu inaczej: z inną tonalnością, większym basem bo tak ktoś lubi, większą sceną i trójwymiarowością. Tak właśnie prezentuje się mój sprzęt (serwer) na tle Toppinga, ale głównie dlatego, że tak właśnie go ustawiłem i dokładnie to próbowałem z nim osiągnąć. Z punktu widzenia liniowości dźwięku, wymiana jednego wzmacniacza operacyjnego (o jak na ironię zgodnej z sugestią nazwie „Linear Technology”) dałaby tu inną tonalność i już tym razem wysoce zgodną z tym co prezentuje Topping. I będzie to dźwięk z wciąż lepszym wrażeniem trójwymiarowości. Tylko że tu już trzeba byłoby wydawać konkretne tysiące na taki poziom dźwięku i z tej perspektywy to, co prezentuje DX3, to bezpieczna i świetnie opłacalna przystań pod praktycznie każde słuchawki.

Czy aby faktycznie każde? Nie odmówiłem sobie sprawdzenia czegoś po kompletnie drugiej stronie wahadła i wybór padł na KZ ZAX w pełnym pakiecie takim jak słucham na co dzień. Jedyna czynność, poza zejściem na mniejszą głośność, do wykonania to przełączenie się z poziomu wzmocnienia High +19 dB na Low +6 dB. Po tym, szum tła zniknął i na -53 dB głośności jestem wielce rad móc zakomunikować absolutnie fantastyczne sprawowanie się z IEMami.

Przedstawiłem tu już kilka par słuchawek, z którymi Topping dał sobie bezproblemowo radę. Obojętnie czy są to stare potworki wymagające jak się powszechnie pisze przydomowej elektrowni, czy też multiarmatury ze zwrotnicami sprawiające większości osób problemy z szumem lub napędem, DX3PRO+ wszystkie testy zdał celująco. Osoby mocno zainteresowane tym tematem i chcące bardziej zgłębić go od strony rzeczywistych potrzeb napędowych oraz trochę bezpieczeństwa samego odsłuchu, zapraszam do lektury tego artykułu.

Do kogo kierowany jest Topping DX3PRO+?

Moim zdaniem do całkowicie normalnych ludzi, będącymi wciąż entuzjastami dobrego audio, ale szukającymi rozwiązań z gatunku „jak najlepiej za jak najmniej” i kosztem niektórych aspektów, z których mimo wszystko nadal są w stanie zejść i zaakceptować poczynione tam oszczędności.

Przykładowo, prosty zasilacz zewnętrzny to już spora oszczędność. Duża integracja prostych, ale sprawdzonych układów to kolejna. I tak po kolei jest tu robione wszystko, osiągając finalnie malutkie rozmiary i niską cenę, ku uciesze wszystkich fanów budżetowego, ale wciąż solidnego audio. Parametry technicznie Toppinga są tu natomiast dlatego tak wyśrubowane, że układ jest zrobiony na prostej topologii. A im prostszy układ, tym łatwiej jest go opanować w implementacji. Tak w dużym skrócie można ująć sekret opłacalności Toppinga.

Życie i świat wokół nas podlegają nieustannym zmianom. Panta rei. To już nie te czasy, że ogromne, przeplatane miliardem komponentów PCB, mające kondensatory jak od pralki, kilkudziesięciokilogramowe toroidy, radiatory mogące schłodzić silnik samochodu albo lampy pobierające morze prądu i grzejące w zimie zamiast kaloryferów urządzenia, nie są jedyną słuszną koncepcją tworzenia dobrego sprzętu audio. Ba, nawet nie są jakimkolwiek tego synonimem. Obecnie miniaturyzacja, energooszczędność i zajmowanie jak najmniejszej ilości miejsca to trendy, które dominują wraz z ekologią jako taką (odpadają więc wspomniane lampy itd.).

Oczywiście jeśli już ktoś posiada taki sprzęt, nie musi czuć się gorszy/głupszy/głuchszy/atakowany/prześladowany/molestowany itd. Zdecydował się bowiem na pewną koncepcję, która też ma swoją rację bytu. Też zagra i zrobi to zapewne tak, że taka osoba rozsiądzie się wygodnie w fotelu z lampką wina i będzie rozkoszować się swoim systemem, muzyką, decyzjami, bez względu na wszystko i wszystkich. I bardzo dobrze. Na tym właśnie ma to polegać. Recenzowany Topping nie jest dla tego sprzętu i tej koncepcji konkurencją. Jest raczej alternatywą. To po prostu odmienne podejście do tematyki audio i to w znacznie niższej cenie, grubo poniżej takich urządzeń jak np. Chord Dave, a nie ustępujących im specjalnie możliwościami. I to jest w tym wszystkim najzabawniejsze, choć będące negowane dosyć mocno tu czy tam.

Porównanie DX3PRO+ z innymi integrami

Pytanie jak Topping będzie się sprawował w starciu z innymi urządzeniami? Celowo nie będę tu przytaczał kart dźwiękowych typu ST/STX/SC808, bo nie jest to dokładnie ten typ rozwiązań, które mogą zostać uznane za konkurencyjne. Zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt ich nieprodukowania (STX), starości interfejsu (ST) czy kompletnego braku wsparcia (SC808). Zamiast tego skupimy się na rozwiązaniach stricte USB, dokładnie takich samych jakim jest DX3PRO+. A zatem…

Aune X1S – Jak dla mnie Topping jest w prostej linii następcą tego urządzenia. Dawniej X1S przecierał szlaki fajnych, opłacalnych integr słuchawkowych do 1000 zł. Jednak było to już sporo czasu temu, od którego to konkurencja już dawno poszła do przodu, tak samo jak cena X1S. Obecnie cena zwykłej wersji wynosi 1300 zł. Wersja GT to 1900 zł, a za wariant Bluetooth zapłacimy 2100 zł. Topping kosztuje połowę tego, ma to samo (BT) i gra lepiej – bardziej rzetelnie i czyściej oraz z lepszą sceną. Balans? Pokazałem wyżej że nie jest w ogóle potrzebny. W swoim sprzęcie również nie implementowałem balansu, wystarczy solidny single-ended. Zwłaszcza że Aune ma nawyk robienia go na układzie współdzielonym z single-ended, co może prowadzić do przeciążenia i spalenia końcówki mocy, gdy próbuje się podłączać cokolwiek pod oba gniazda jednocześnie. Trochę nie wiem po co Topping dał go w ogóle w modelu DX5, ale być może będzie okazja się jeszcze nad tym zastanowić osobno.

Aune S6 – Szczerze, obecnie wolałbym Toppinga nawet na tle droższej Aune S6, która poza pełnowymiarowym balansem nie zaoferuje nic na tle DX3PRO+ w temacie jakości, a najwyżej trochę więcej jasności, psując wiele odsłuchów szumem własnym z tła na bardzo wydajnych słuchawkach i IEMach. Urządzenie kosztowało 2500 zł i nawet nie wiadomo czy nadal jest dostępne w produkcji, ale o ile swego czasu było bardzo dobre do słuchawek o większej impedancji i cieplejszej tonalności, tak z perspektywy idealnie równego pasma przenoszenia wolałem model S7 z tej samej serii, będący tylko wzmacniaczem. Jeśli ktoś posiada S6, nie ma z nią żadnych problemów technicznych, ma słuchawki które nie wyciągają jej szumu tła, a do tego pasuje to wszystko synergicznie (i co najwyżej drze japę bo balans i można podkręcić moc), to można przy tym stać, ale w pozostałych sytuacjach dziś kupiłbym DX3PRO+.

iFi iDSD Nano BL – Tutaj przegrana iFi jest zapewniana przez niską jakość potencjometrów, które mają potężny rozjazd kanałowy, ale też wysoki poziom zaszumienia własnego (nie pomaga nawet wbudowany IEMatch) i byle jaką wręcz nudność brzmienia tego układu. Sprzęt kosztuje 1000 zł i w tej cenie w żadnym wypadku nie jest w stanie zagrozić Toppingowi. Nie mówiąc że jest od niego gorzej wyposażony, choć zauważalnie też mniejszy.

iFi Zen DAC – choć bardzo mi się podobał, jest to układ barwiący dźwięk. Nie jest tak rzetelny w reprodukcji jak DX3PRO+, wydaje się bardziej brudny, analogowy, „lampowy”. Daje wciąż dobre efekty z nieco jaśniejszymi słuchawkami, ale klasowo jest gorszy od DX3. Mocowo także będzie stał gorzej. Na plus na pewno zaliczyć można natomiast niższą cenę i atrakcyjne oferty z drugiej ręki, jeśli mowa o modelu V1. Model V2 to już cena w okolicach samego DX3PRO+.

iFi iDSD Micro Signature – choć jest to układ grający lepiej od Zen DACa, wciąż jednak podobnie do niego i kierowany do osób o preferencjach bardziej oscylujących wokół zmiękczonego, nieco przygładzonego dźwięku. Bardziej rzetelny jest Topping, ale koloryzacja Micro Signature może być wciąż kusząca. O ile przełkniemy 2800 zł, czyli prawie trzykrotność tego, co przyszłoby nam zapłacić za Toppinga. Plusem jest zauważalnie większa mobilność i przenośność tego układu, podczas gdy Topping jest klasycznym „desktopowcem”.

Czy warto kupić Topping DX3PRO+?

Tak. Moim zdaniem do 1000 zł nie ma obecnie lepszego układu zintegrowanego o takim poziomie rzetelności, jakości, czystości i neutralności dźwięku. Jest to układ kierowany mam wrażenie do osób takich jak ja, czyli ceniących sobie prostotę i szczere podejście do audio, które bazuje na konkretnych parametrach technicznych faktycznie liczących się dla końcowego efektu. Tym jest dostarczenie dźwięku absolutnie wystarczającego nawet co bardziej wymagającym użytkownikom w świetnej cenie. Producent poczynił przy tym oszczędności tam, gdzie były one usprawiedliwione i logicznie uzasadnione. Taki opis najlepiej ujmuje DX3PRO+.

Przygoda z tym urządzeniem była dla mnie też bardzo pouczająca i rozwijająca. Znacznie bardziej niż gdyby był to wielokrotnie droższy i większy kloc audio. Do tego pozwalając zweryfikować swój własny sprzęt i móc poznać podejście innych osób, dla których pozytywne wypowiadanie się o takich urządzeniach działa jak płachta na byka i powoduje eksplozję pychy, buty i pogardy. Bo tak tani sprzęt nie ma prawa przecież zagrać na poziomie droższych sprzętów audio. A jednak jest to możliwe. No to nie napędzi wszystkiego. A jednak daje sobie radę. No to pewnie gwarancja nie istnieje. A jednak użytkownicy potrafią być lepiej traktowani niż przy wielokrotnie droższych urządzeniach, jak np. Burson. A o czym pewnie się jeszcze kiedyś napisze parę słów.

Choć nie ma też róży bez kolców. DX3 ma swoje wady, największą jest dla mnie finalnie tylko pisk zasilacza w spoczynku oraz konieczność obsługi wszystkiego przez pilota. Jeśli zostanie zagubiony – mamy ogromny problem i obsługa urządzenia staje się moim zdaniem niemalże wykluczona. Bardziej widziałbym tu już normalny panel z przyciskami albo sterowanie dotykiem, nawet jeśli miałoby być to za większą cenę.

Finalnie uważam DX3PRO+ za sprzęt ze wszech miar wart zakupu. Uproszczony, ale nie wykastrowany, a do tego zaimplementowany wysoce poprawnie, osiągając w efekcie wysokie parametry płynące wprost z możliwości kości głównych na płytce, nieobarczonych degradacją w torze audio ze strony elementów towarzyszących. Choć spóźnione, bo sprzęt nie jest nowością na rynku, jest to w ramach bloga moje odkrycie opłacalności tego roku w kategorii sprzętu budżetowego USB.

Sprzęt na dzień pisania recenzji można bez problemu zakupić w większości sklepów w Polsce.